نقشه برداران دانشکده سازمان نقشه برداری کشور

 مقدمه :

ماهیت امواج GPS :

امواج ارسالی از فرستده هایGNSS  ها همگی امواجی الکترو مغناطیسی هستند با توجه به این که نور خود یک نوع

موج الکترو مغناطیس هست بنا براین این امواج خواصی مشابه امواج نوری دارند.

محل قرار گیری ماهواره های فرستنده :

ماهواره های GPS در ارتفاع 20800 کیلو متری از سطح زمین (یعنی خارج از جو) قرار دارند.

تعداد این ماهواره ها در حال حاضر 32 عدد است که در 6 مدار با زاویه میل 55 درجه نسبت به استوا در حال حرکت اند.

لایه های جوی :

لایه های جوی کره زمین را به چهار قسمت تقسیم می کنند .

1. تروپوسفر   2. استراتوسفر  3. مزوسفر    4. ترموسفر  و البته بیرونی ترین لایه 5. اگزوسفر با ارتفاع 800 KM

شکست نور و امواج الکترومغناطیسی :

میدانیم که هر موج الکترومغناطیسی با سرعتی ثابت در محیط منتشر می شود و اگر این موج وارد محیطی جدید با غلظتی

متفاوت گردد به دلیل تغیر ناگهانی سرعت مسیر آن نیز منحرف می شود.

امواج ارسالی از ماهواره های GPS نیز از این امر مستثنی نیستند و با عبور از لایه های جوی زمین دچار انحراف مسیر میگردند.

کدام لایه از لایه های جوی زمین بیشتر از همه بر روی امواج تاثیر گذارند :

بخشی از اتمسفر زمین، که توسط اشعه‌ های خورشیدی یونیزه شده را یونوسفر

می‌نامیم.   یونسفر دارای الکترون های آزاد است.

 یونوسفر به عنوان گستره‌ای از ترموسفر محسوب می‌شود  و نمی‌توان آن

را به عنوان جزء جدایی از لایه‌های اتمسفر زمین به حساب آورد.

این لایه به طور تقریبی در بازه 50 تا 1000 کیلومتری سطح زمین قرار دارد.

این لایه بدلیل خاصیت یونیزه بودن باعث شکست موج های الکترومغناطیسی

ارسال شده از ماهواره ها میگردد.

در ضمن لایه یونسفر به سه ناحیه کلی F . D . E تقسیم می‌شود .

شدت تاثیر لایه یونسفر بر امواج الکترومغناطیسی :

این لایه باعث انحراف امواج الکترومغناطیس میگردد و این خاصیتی متضرر کننده را برای ما متصور میشود در حالی که

اگر این خاصیت در لایه یونیسفر وجود نداشت انسان برای مخابره امواج الکترومغناطیس بر روی سطح زمین به فرستنده

 های تا هزار برابر قوی تر از فرستنده های کنونی نیاز داشت. در حق واقع خاصیت یونیزه بودن این لایه باعث میگردد

امواج رادیویی ارسال شده از دکل های زمینی که به سمت آسمان منتشر می شوند دوباره بازتاب کرده و به سطح زمین برگردند 

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

تاریخچه و پدر علم GIS

برای اولین بار در اواسط دهه ۱۹۶۰ در ایالات متحده کار بر روی اولین سیستم اطلاعات جغرافیایی آغاز شد. در این سیستم ها عکس های هوایی، اطلاعات کشاورزی، جنگلداری، خاک ، زمین شناسی و نقشه های مربوطه مورد استفاده قرار گرفتند.

در دهه ۱۹۷۰ با پیشرفت علم و امکان دسترسی به فناوری های کامپیوتری و تکنولوژیهای لازم برای کار با داده های مکانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی یا (GIS)، برای فراهم آوردن قدرت تجزیه و تحلیل حجم های بزرگ داده های جغرافیایی شکل گرفت.

در دهه های اخیر به سبب گسترش تکنولوژی های کامپیوتری،سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان نگهداری به روز داده های زمین مرجع و نیز امکان ترکیب مجموعه داده های مختلف را به طور مؤثر فراهم ساخته اند.

امروزه GIS برای تحقیق و بررسی های علمی، مدیریت منابع و ذخایر و همچنین برنامه ریزی های توسعه ای به کار گرفته می شود.

راجر اف. تاملینسون (Roger f. Tomlinson) به عنوان پدر علم GIS در جهان شناخته می شود. این جغرافیدان انگلیسی الاصل، کار خود را از اوایل دهه ۱۹۶۰ آغاز کرد و چهره جغرافیا را به عنوان یک رشته تغییر داد. وی توانست بالاترین لوح افتخار کشور کانادا را از آن خود کند. دولتها و دانشمندان سراسر دنیا به کمک وی توانستند درک بهتری از محیط و تغییر الگوهای کاربری زمین پیدا کرده، توسعه شهری و استفاده از منابع طبیعی را بهتر مدیریت کنند.

راجر تاملینسون در سال ۱۹۳۳ در انگلستان به دنیا آمد. وی در سال ۱۹۵۳ به کشور کانادا رفت. نخستین فعالیت وی در زمینه GIS راه را برای استفاده گسترده و در حال رشد فن آوری های تهیه نقشه و اطلاعات مکانی در سازمان های دولتی، هموار کرد. وی در مصاحبه ای در خصوص شروع کار خود چنین گفته بود.

قای تاملینسون، طی سالهای کاری خود موفق به دریافت جوایز متعددی در زمینه ی GIS شد؛ که از آن جمله می توان به مدال انجمن جغرافیدانان امریکایی جیمز آر اندرسون (James R. Anderson)، در سال ۱۹۹۵ در خصوص جغرافیای کاربردی، جایزه روبرت تی انجینبروگ (Robert t. Anageenbrug) در سال ۱۹۹۵، جایزه Lifetime Achievement ، ESRI در سال ۱۹۹۷، و مدال National Geographic Bell به همراه جک دنجرموند (Jack Dangermond) در سال ۲۰۱۰ ، اشاره کرد.

کتاب وی ” تفکر درباره ی GIS ” که در مورد برنامه ریزی سیستم های اطلاعات جغرافیایی برای مدیران است، در واقع راهنمایی است برای مدیران ارشد که مسئولیت طیف وسیعی از فعالیتها را در سازمانها به عهده دارند و همچنین مدیران فنی که اجرای واقعی GIS به عهده ی آنان می باشد. ویرایش چهارم این کتاب پرطرفدار، در سال ۲۰۱۱ به طبع رسید.

GNSS یا سامانه ماهواره‌ای ناوبری جهانی چیست؟ 

سامانه ماهواره‌ای ناوبری جهانی (GNSS یا Global Navigation Satellite System) سیستم‌هایی هستند که به گیرنده‌های کوچک اجازه می‌دهند

تا موقعیت خود را (طول، عرض و ارتفاع جغرافیایی) با خطای چند متری مشخص کنند. این قابلیت از طریق انتقال امواج رادیویی بین دستگاه و ماهواره صورت می‌گیرد.

ایستگاههای ثابت زمینی می‌توانند برای محاسبه بسیار دقیق زمان برای آزمایشهای علمی استفاده شوند.

در حال حاضر، تنها سامانه موقعیت‌یاب جهانی (GPS) تمام فعال متعلق به آمریکاست که NAVSTAR نام دارد.

گلوناس (GLONASS) روسیه در حال بازسازی است تا به حالت تمام فعال بازگردد.

کشور چین اعلام کرده تا سال ۲۰۱۵ سیستم موقعیت یاب محلی Beidou را با سیستم ناوبری جهانی خود یعنی COMPASS ترکیب می‌کند.

سیستم ناوبری اتحادیه اروپا با نام گالیلئو (Galileo) در مرحله توسعه‌است و طبق برنامه باید تا ۲۰۱۳ فعال شود.

برای مطالعه بیشتر به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

دانلود نرم افزار کاربردی گلوبال مپر (Global Mapper) 

برای اولین بار در اواسط دهه 1960 در ایالات متحده کار بر روی اولین سیستم اطلاعات جغرافیایی آغاز شد. در این سیستم ها عکس های هوایی، اطلاعات کشاورزی، جنگل داری، خاک، زمین شناسی و نقشه های مربوطه مورد استفاده قرار گرفتند.

در دهه 1970 با پیشرفت علم و امکان دسترسی به فناوری های کامپیوتری و تکنولوژی های لازم برای کار با داده های مکانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی یا (GIS)، برای فراهم آوردن قدرت تجزیه و تحلیل حجم های بزرگ داده های جغرافیایی شکل گرفت. در دهه های اخیر به سبب گسترش تکنولوژی های کامپیوتری، سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان نگهداری به روز داده های زمین مرجع و نیز امکان ترکیب مجموعه داده های مختلف را به طور مؤثر فراهم ساخته اند.

امروزه GIS برای تحقیق و بررسی های علمی، مدیریت منابع و ذخایر و همچنین برنامه ریزی های توسعه ای به کار گرفته می شود. سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographic Information Systems) یا GIS یک سیستم کامپیوتری برای مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی بوده که قابلیت جمع آوری، ذخیره، تجزیه وتحلیل و نمایش اطلاعات جغرافیایی (مکانی) را دارد. داده هادریک (GIS) بر اساس موقعیتشان نشان داده می شوند.

تکنولوژی GIS با جمع آوری و تلفیق اطلاعات پایگاه داده های معمولی، به وسیله تصویر سازی و استفاده از آنالیز های جغرافیایی، اطلاعاتی را برای تهیه نقشه ها فراهم می سازد. این اطلاعات به منظور واضح تر جلوه دادن رویدادها، پیش بینی نتایج و تهیه نقشه ها به کار گرفته می شوند.

نرم افزار Global Mapper یکی از برنامه های پرکاربرد در علوم نقشه برداری و GIS است. این برنامه کاربرد آسانتری نسبت به سایر برنامه های نقشه برداری و GIS دارد. این نرم افزار توسط شرکت Global Mapper طراحی شده است.

از ویژگی های مهم نرم افزار Global Mapper می توان به نمایش انواع پایگاه داده های رستری و وکتوری در فرمت های مختلف، امکان دانلود داده ها از دستگاه GPS و در صورت استفاده از سیستم online نمایش موقعیت شخص حامل GPS بر روی نقشه ها، فراهم کردن امکان اتصال و دسترسی مستقیم به منابع رایگان داده های ماهواره ای از جمله داده ای ماهواره لندست و داده های توپوگرافی SRTM می باشد و همچنین دانلود نمودن آن ها از سایت های مربوطه امکان ویرایش و ذخیره سازی داده ها در فرمت های مختلف نرم افزاری و امکان تهیه داده های سه بعدی و نمایش آن ها در زوایای مختلف از کل مناطق جهان، اشاره کرد.

قابلیت های کلیدی نرم افزار Global Mapper:

- ورود داده ها به نرم افزار (shp و dwg و ecw ...)
- تنظیمات دلخواه نرم افزاری
- لایه بندی اطلاعات
- ترسیم، جستجو، اندازگیری مختصات، فواصل و مساحت ها
- تبدیل سیستم های مختصات
- تهیه فایل DEM
- سه بعدی سازی
- ادغام دو سطح با یکدیگر
- ترسیم منحنی میزان
- تهیه پروفیل های طولی از یک امتداد دلخواه
- محاسبه ارتفاع حاشیه امنیت در منطقه فرنل
- محاسبه احجام عملیات خاکی
- دریافت تصاویر ماهواره ای و نقشه ها از اینترنت
- ژئورفرنس کردن تصاویر
- ارتباط با دستگاه GPS دستی
- تهیه خروجی و تبدیل نقشه ها با فرمت های مختلف به یکدیگر
- سازگار با نسخه های مختلف ویندوز
- و ...

فرمت فایل : exe (فایل نصبی ویندوز) پس از دانلود فایل را اجرا نمایید و در مسیر انتخابی خود نرم افزار را نصب کنید.

حجم فایل : 103 مگابایت

 برای دانلود نرم افزار به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.